Poşetli mi? Poşetsiz mi?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkartılan Yönetmelik Resmi Gazete’de yayınlanarak 1 Ocak 2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Bu yönetmelik ile yeni yılla birlikte mağazalar ve marketlerde kullanılan plastik poşetler ücretli olmuştur.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, plastik poşetlerin ücretli olmasıyla Türkiye genelinde alışveriş sırasında kullanılan plastik poşetlerin sayısında önemli ölçüde düşüş olacağını ve çevreyi korumada büyük bir adım atılacağını belirtmektedirler. Bu doğrultuda, poşet kullanımını azaltmak için poşetlerin ücretli olmasına karar verilmiştir. 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren artık marketlerde ve mağazalarda alışveriş poşetleri ücretlidir. Alış-veriş sırasında aldığımız 1 adet plastik poşet için ödeyeceğimiz 25 kuruşun 10 kuruşu marketin kasasına ve 15 kuruşu devletin kasasına girecektir. Bu toplamda ciddi bir gelir demektir. Bu masrafı karşılayan vatandaş olacaktır. Yasayı bu haliyle uygulamak gereksiz poşet kullanımını belli ölçüde azaltacaktır ancak benim için bu yasanın uygulanması çevre adına yeterince olumlu bir adım atıldığı anlamına gelmemektedir.

Çevreyi korumak için gerçek anlamda bir şey yapılmak isteniyorsa;

1. Plastik poşetler tamamen doğada çözülecek ve doğaya zarar vermeyecek maddelerden üretilmeli ve ücretsiz olmalıdır. Yasadan öncede marketlerde mağazalarda kullanılan ve ücretsiz olan plastik poşetlerin hemen hepsi zaten geri dönüşümlü yani doğada çözülen plastik poşetlerdi. Bu poşetler çok kısa (1 ay kadar) sürede parçalanıyordu. Bu poşetlerin kullanımı çevre için zararlı değildi.
2. Bez ya da kağıt çantaların kullanılması için çalışmalar yapılmalıdır. Bez ve kağıt çantalar marketler ve mağazalarda ücretsiz olarak verilmelidir.   Biliyoruz ki yasa çıkmadan öncede özellikle mağazalarda kağıt ve bazı mağazalarda da bez çantalar ücretsiz olarak kullanılmaktaydı. Bu yasayla artık bu tür mağazalardapoşetlerini ücretlendireceklerdir.
3. Bu yasa ile elde edilecek (her poşet başına en az 25 kuruş) gelirin tamamı ayrı bir fonda tutulmalı ve bu para sadece çevre için harcanmalıdır. Çevrenin korunması ve güzelleşmesi kapsamında, Türkiye genelinde; ağaçlandırma yapılmalı; kuruma, yok olma riski ile karşı karşıya kalan göllerimizin, akarsularımızın kurtulması için ya da kirlenen doğal güzelliklerimizin arıtılması ve islah edilmesi için kullanılmalıdır.

Bu yasa ile birlikte piyasada geri dönüşümü olmayan yani doğada çözülmeyerek doğayı kirletecek plastik poşetlerinde üretimi artacaktır. Bu poşetler 25 kuruştan çok daha ucuz olacak, doğada çok uzun yıllar boyunca yok olmayacak ve çevreyi kirletecektir. Oysaki yasadan önce de mağazalarda ve marketlerde ücretsiz olarak kullanılan poşetler zamanla yok olacak şekilde tasarlanmıştı.  Aşağıdaki fotoğrafta bu gösterilmektedir. Fotoğrafta,  poşette çözülme başladığı görülmektedir. İlk fotoğraf bir giyim mağazasına ve ikinci fotoğraf bir markete aittir.

       

Çevrenin korunması adına; plastik poşetlerin para ile satılması, bundan gelir elde edilmesi, bu gelirin çevre ye olumlu hiçbir katkısının olmaması bu yasanın eksik olduğunu düşündürmektedir. Benim görüşüm; plastik atıklarından çevrenin korunması için;  plastik poşetlerin tümü doğaya tam dönüşümlü olmalı, doğada çözülmeyen geri dönüşümü olmayan plastik poşetlerin üretilmesi yasaklanmalı, bez ve kâğıt çantaların kullanımı desteklenmeli ve vatandaşa bunların maliyeti yansımamalıdır.

1 Ocak 2019 tarihinden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkartılan ve uygulamaya konulan Yönetmelik ile çevrenin korunması hedefleniyorsa ve Bakanlık bu konuda samimiyse yukarıda maddeler halinde saydığım hususlarüzerinde çalışılmalı ve çevrenin gerçekten korunması ve iyileştirilmesi doğrultusunda Yönetmelik değiştirilmeli ve çevre dostu yeni yönetmelik uygulanmalıdır.

(Visited 44 times, 1 visits today)