“Sizce bugünün çocukları hangi sebeplerden ötürü geçmişteki çocuklara göre daha yalnız bir hayat yaşıyor?” Sorusu sorulduğunda bence çoğumuzun vereceği cevaplar aynı noktada buluşacaktır: Dijital dünya.
Hepimizin de bildiği üzere teknolojinin ve internetin kullanım alanları son birkaç yılda büyük oranda gelişti ve geliştirilmeye devam ediyor. Çağımızdaki dijital hayatın geçmişte görülen dijital hayatla alakası olmasını geçtim, onlar için “dijital” hayat tuşlu telefonlar ve kalınlığı boyundan uzun olan masaüstü bilgisayarlardan ibaretti. Günümüzle kıyaslanacak derecede bile değil.
Teknolojik aletler şuan bizim hayatımızın ortasına yerleşmiş durumda, onlar olmazsa olmazımız. Dışarı telefonsuz çıktığınızı hayal edin. Edemezsiniz değil mi? Bi gözünüzün önüne şu sahneyi getirin: Okulda proje ödevi aldınız ve araştırmalarınızı kütüphane raflarından kitap arayarak veya bilgisayarların bulunduğu o mekana gidip kullanmak için yarım saat – 1 saat sıra bekleyerek yapmak zorundasınız… Ne kadar da gelişmiş, öyle değil mi?
Oysa şimdi olsa, herhangi bir cihazdan, arama motoruna bir soru yazdığınızda ekranınız anında yüzlerce; hepsi birbirinden farklı, çeşit çeşit cevapla dolacak. Daha da ilerisi, meşhur ChatGPT “asistan”ımız var artık. Neredeyse her konuda yardımcınız olacak bir yapay zeka programı. Yemek tarifinden tutun satrançta olur da başınız sıkışırsa, sizin için sonraki hamleyi yapabilir, hatta ona ödevlerinizin fotoğrafını atın o sizin için doldurup gönderir. Başınız mı ağrıyor? Sorun ChatGPT’ye “Başım ağrıyor ne yapmalıyım?” Hemen cevap verir, hem de sizinle gerçekten konuşuyormuşçasına. “Bunu duyduğuma çok üzüldüm :(( , geçmiş olsun Azra. Sana yardımcı olabilecek tarifleri aşağıya bırakıyorum. Kendine dikkat et! :))”
Peki tüm bu yazdıklarımın, teknolojinin gelişiminin, konumuzla ne alakası var? Eskiden internet kullanımının daha az olmasının çocukların sosyal olmamasıyla nasıl bir bağlantısı var da, hepimiz küçük yaştakilerin asosyalliğini bu başlık altına yerleştiriyoruz?
Şöyle açıklayayım, dijitalleşme artıyor değil mi? Buna bağlı olarak dijital dünyadaki kullanıcı sayısı da artıyor çünkü yavaş yavaş hayatımızın daha büyük bir yerini kaplamaya başlıyor internet. Kullanıcı artarsa da talep artar. Bu nedenle haberleşme, eğitim, ulaşım, sağlık gibi alanların yanına bir de eğlence amaçlı programlar tasarladılar. Ama bitmek bilmedi bu tasarımlar, günden güne piyasaya daha çok oyun çıkardılar. Daha çok uygulamalar yaptılar ki insanlar boş zamanlarında oturup videolar izlesin.
İşte bu yönden gelişim fazlaya kaçmaya başlayınca büyük yaştaki insanlar kendilerine az çok hakim oldular ama ya çocuklar? Onlar bilir mi kendilerini tutmayı, hem de konu eğlence iken? Doğal olarak küçük yaştakiler ekranların başına daha çok oturmaya başladı.
Böylelikle, eskiden sokaklardan oyun bittiği için, annesi “Geç oldu.” diye eve zorla soktuğundan ağlayarak dönen çocuklar; ekranın başından kalkmamak için, annesinin oyunu “Geç oldu.” diye kapatmaması için ağlamaya başladı. Bunun sonucu olarak sokaklar boş kalmaya, çocuklar televizyonların, tabletlerin başına dolmaya başladı. Mahalle dostlukları yerini oyun sohbetinden kurulan arkadaşlıklara bıraktı.
Ve sorunuzun cevabını da verdiğimi düşünüyorum. İleri derecede internet dozajı ve bunun bağımlılık yapması dolayısıyla günümüz çocukları geçmişteki çocuklara göre daha yanlız bir hayat sürüyor.