Günümüz dünyasında sosyal medya hayatımızın büyük bir parçası haline gelmiş durumda. Özellikle gençler sabah uyanır uyanmaz telefona bakıp, gün boyunca sürekli Instagram, TikTok, X ya da Facebook’da vakit geçiriyor. Peki bu kadar fazla sosyal medya kullanmak gençlerin zihinsel sağlığı üzerinde nasıl bir etki bırakıyor? Bence bu konu son derece önemli ve üzerinde durulması gereken bir mesele.
Birçok araştırmaya göre sosyal medyada fazla vakit geçirmek, depresyon, kaygı bozukluğu ve özgüven problemlerine yol açabiliyor. Özellikle genç yaşlarda olan bireyler, sürekli başkalarının hayatlarını izleyip, kendisini onlarla kıyaslıyor. Birisi tatile gitmiş, diğeri yeni telefon almış, öbürü mükemmel bir vücuda sahi.Böyle olunca gençler kendilerini yetersiz ve mutsuz hissedebiliyor jalbuki sosyal medyada herkes hayatının sadece güzel anlarını paylaşıyor ama bunu görmek çoğu kişi için yeterli olmuyor. İnsanlar kendilerini eksik ve başarısız hissetmey başlıyor.
Ayrıca fazla ekran karşısında olmak uyku düzenini de bozuyor. Gece geç saatlere kadar telefonda vakit geçiren gençler sabah uykusuz kalkıyor ve bu da gün boyu derslerine yada işlerine odaklanamamalarına sebep oluyor. Zihinsel yorgunluk artıyor, stres seviyesi yükseliyor. Bu durum zamanla hem ruh sağlığını hem de beden sağlığını olumsuz etkiliyor.
Peki bu dijital dengesizlik nasıl çözülmeli? Bireyler öncelikle sosyal medya kullanım sürelerini sınırlandırmalı. Mesela kendine günlük 1 saat sınır koyabilir. Sosyal medya detoksu yapmak da iyi bir fikir olabilir. Hafta sonları ya da tatillerde tamamen sosyal medyadan uzak durmak insanı rahatlatır. Ayrıca sosyal medyada geçirilen zamanı, kitap okumak, yürüyüş yapmak ya da yüz yüze sohbet etmek gibi gerçek aktivitelerle dengelemek gerekiyor.
Toplum olarakta bu konuda bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı. Okullarda ve üniversitelerde dijital okuryazarlık dersleri verilebilir. Gençlere sosyal medyanın gerçek yüzü, görünen ve görünmeyen tarafları anlatılmalı. Ayrıca ebeveynler çocuklarının sosyal medya kullanımını takip etmeli ama bunu yasaklayarak değil, onları doğru yönlendirerek yapmalı.
Sosyal medya elbette tamamen kötü birşey değil. Bilgiye ulaşmak, arkadaşlarla iletişimde kalmak, yeni hobiler edinmek için harika bir araç olabilir. Fakat herşeyde olduğu gibi bunda da ölçü çok önemli. Dengeli kullanılmadığında zihinsel sağlığa zarar verebiliyor.
Sonuç olarak dijital dengeyi sağlamak hem bireylerin hem de toplumun sorumluluğudur. Sosyal medya bilinçli kullanıldığında faydalı, kontrolsüz kullanıldığında ise tehlikeli bir ortam haline dönüşüyor. Bu yüzden gençlerin ruh sağlığını korumak için sosyal medya kullanım alışkanlıkları mutlaka gözden geçirilmeli ve sağlıklı sınırlar konmalı. Unutmamalıyız ki gerçek hayat ekrandan ibaret değil.