Deneyimlerimiz mi, Toplum mu Ahlaki Değerlerimizi Oluşturur?

Her birimizin kendi doğru ve yanlış anlayışları vardır. Her bireyin günlük kararları ve buna bağlı olarak aldığı hareketler doğrudan bireyin ahlak anlayışıyla ilişkilidir. Peki bu ahlak değerleri yaşantımızın bir sonucu mu yoksa çevrenin empoze etmesi sonucu şekillenir?

Örneğin bir gün markette sıra beklerken önünüzdeki kişi cüzdanını düşürmüş olsun. O sırada nasıl bir tutum sergilersiniz? Cüzdanı sahibine geri mi verirsiniz yoksa kimse görmeden alıp uzaklaşır mısınız? Eğer ki çoğu insan gibi cüzdanı sahibine geri verdiğinizi varsayalım. Bu kararın sebebi içten gelen bir iyilik duygusu muydu yoksa toplumun dayattığı ahlaki değer mi?

İnsan hayatı boyunca bireylerin deneyimlerinin ahlaki değerlerini şekillendirmede önemli bir etkisi vardır. Bir duruma verdiğiniz karar bir sonraki verdiğiniz kararı etkiler. Yalnızda çevremizin bize ahlaki değerlerimizi dayatması biraz gerçek dışı kalıyor. Bireyler yaşadıklarından ders çıkarıp ahlaki değerlerini şekillendirir.

Bu görüş John Locke’nin tabula rasa yani boş levha görüşüne de benziyor. Bu görüşte insan zihni boş bir levhaya benzetilmiştir. John Locke’ye göre zihnimizde doğuştan gelen bir fikir yoktur. Bireyler tüm bilgiyi ve ahlaki değerleri edindiği deneyimler sayesinde alır. Sonuçta hangi yeni doğan bebek bir ahlaki dünya görüşüyle doğar ki? Doğru ve yanlışı zaman içerisinde öğrenir.

Ancak bireysel deneyimler her ne kadar önemli olsa da toplumsal dayatmaların bireylerin ahlaki değerlerine etki etmediğini söyleyemeyiz. Bir toplum içinde doğar ve yaşarız. Toplum neyin doğru neyin yanlış olduğuna dair kurallar koyar ve bireylerin bu kurallara uymasını bekler.

Farklı kültürlerde bazı değerler değişiklik gösterir. Örneğin, bazı toplumlarda bireysel özgürlük en önemli ahlaki değerlerden biri olarak kabul edilirken, başka toplumlarda toplumsal uyum ön planda olabilir. Kültürel farklılıklar, bireylerin ahlaki değerlerini oluştururken önemli bir faktör olarak karşımıza çıkar. Bireyler yalnızca kendi deneyimleri değil toplumun kurallarına da bağlıdır.

Sonuç olarak bireylerin ahlaki değerleri, hem kişisel deneyimlerden hem de toplumsal normlardan etkilenir. Bu iki unsurun etkileşimi bireylerin ahlaki değerlerini şekillendirir.

(Visited 20 times, 1 visits today)