Günümüzde her yıl bir sürü yeni ilaç piyasaya çıkıyor ve bu ilaçlardan her birinin test edilmesi gerekiyor. Bu ilaçların insanlar üzerinde test edilmesi riskli olduğu için bazı firmalar ürünlerini canlı hayvanlar üzerinde test ediyor. Peki bu etik mi? İlaçlar hayvanlar üzerinde test edilmeli mi? Bu yazımda ilaçlar insanlarda kullanılmadan önce canlı hayvanlar üzerinde test edilmeli mi sorusunu kendi düşüncelerime göre cevaplayacağım.
Öncelikle hepimiz hayvanları seviyoruz ve onların zarar görmesini istemiyoruz. Bu yüzden hem insanlara hem de hayvanlara zarar vermeden ilaçları test etmek için bazı yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemlere örnek olarak kontrollü laboratuvar ortamında insan ve hayvanların dokularını ve hücrelerini kullanarak ilaçları test eden In Vitro Modelleri örnek gösterilebilir. Bu yöntemde kök hücreler kullanılarak gerçek organların basitleştirilmiş versiyonları (örneğin mini akciğer, mini beyin) üretilir. Bu organlar gerçek bir organın yapısını ve işlevini test edebildiği için ilaçların etkileri bu yöntemle test edilebilir. Ayrıca bu testler için ilacın insanlar üzerindeki etkisini simüle edebilen yapay zeka modelleri de kullanılabilir. İlaçların testleri için özel olarak eğitilmiş bir yapay zeka modelleri matematiksel ve kimyasal prensipleri kullanarak ilaçların etkilerini tahmin edebilir. Bu yönteme ek olarak halihazırda piyasada bulunan ve test edilmiş benzer ilaçların insanlar üzerindeki yan etkileri de incelenerek test edilen ilaç hakkında daha fazla fikir sahibi olunabilir. Fakat bahsettiğim metodlar ve bu metodlara benzer metodlarla test edilemeyen ilaçların mecburen hayvanları üzerinde kullanılması gerekebilir. Çünkü böyle testlerde ilaç, denekler üzerinde kalıcı hasarlara hatta ölüme bile yol açabilir. Bu yan etkiler denek olarak insanlar yerine hayvanların seçilmesini daha mantıklı kılar. Hiç birimiz hayvanların zarar görmesini istemeyiz ancak bu ilaçlar insanlara büyük yararlar sağlamakta. Bu yüzden mümkün olduğunca hayvanlara ve insanlara zarar vermeyen yöntemler kullanılmalı. Fakat mecburi durumlarda da hayvanlar denek olarak kullanılabilir. Test edilen ilaçların çoğu birçok aşamadan geçtiği için denek olarak kullanılan hayvanlara zarar verme ihtimali düşük oluyor. Bu ihtimal düşük olsa da bir insanın hayatını riske atmamak için testlerde hayvanlar denetim altında kullanılabilir.
Sonuç olarak ilaçları; hayvanları, insanları kullanmadan test edebilmek için yöntemler vardır ve ilaçların testlerinde mümkün olduğunca bu yöntemler kullanılmalıdır. Ancak bu yöntemlerle test edilemeyen ilçların testlerinde insanları denek olarak kullanmak, denek olarak kullanılan insanlara zarar verebilir. Hatta bu insanaların ölümüne bile sebep olabilir. Bu zararların önüne geçmek için insanlığa büyük katkı sağlayan bu ilaçların testlerinde hayvanlar mecburi durumlarda kullanılabilir.
