Biyolojik Lamba Mümkün müdür?

Yeryüzünde milyarlarca yıldır varlığını sürdüren bakterilerin adını birçok bilimsel çalışmada duymuşluğumuz var. Ama gelecekte şehirlerimizi bakterilerin aydınlatacak olması haberi oldukça ilgi çekici.

Bir grup bilim insanı ve girişimci, şehirlerin yoğun aydınlatılması sonucu ortaya çıkan ışık kirliliğine çözüm ararken, canlıların ışık yayma özelliğinden yararlanmayı hedeflemiş ve başarılı da olmuşlar.

Canlı bir organizmanın kimyasal reaksiyonlar ile kendi bünyesinde ışık üretebilmesine biyolüminesans denmektedir.  Ateş böcekleri, biyolüminesans örneği olarak ilk aklımıza gelen canlılar olsa da, doğada bu yeteneğe sahip daha birçok farklı organizma yaşamakta. Özellikle deniz ve okyanuslarda yaşayan bazı bakteri türleri ışık yayma özelliğine sahiptir.

Fransa’da yer alan, Glowee adlı şirket ışık yayma özelliğine sahip bakterilerden biyolojik lambalar üretmiş. Geliştirdikleri çalışmaları geçen yılın aralık ayında Paris’te başarılı bir şekilde tanıtmışlar. Şirket gelecekte mağaza vitrinlerini ve sokakları bakteriler ile aydınlatmayı hedefliyor. En güçlü pazarlama sloganları ise “elektriğe gerek yok, ışık kirliliği yok”.

Glowee şirketi biyolojik lambalarında Aliivibrio fischeri bakterisi kullandıklarını açıklamış. Bakteriler, besin içerikli bir jelin bulunduğu şeffaf bir tüp içerisinde ışık yayıyorlar. Aslında oldukça basit bir düzenek. Bu bakteri türünü bizler de izole edip kültür ortamında çoğaltarak bu lambalardan yapabiliriz. Buraya kadar biyoteknolojik bir çalışma yok diye düşünülebilir. Hatta biyolüminesans konusunda çalışmaları olan bir grup bilim insanı bu aydınlatma fikrini gayet başarısız ve sürdürülemez bulmuşlar. Biyolojik lamba fikri şimdilik pek benimsenmemiş olsa bile şirketin genetik mühendisleri bakterilerin sadece geceleri aktif olmalarını sağlayacak moleküler bir açma kapatma düğmesi çalışmalarına başlamışlar. Böylece bakteriler aktif değil iken daha az atık oluşturacak ve daha verimli lambalar üretilebilecek. Bakterilere yapılan genetik makyaj da diyebileceğimiz çalışmalar arasında, daha parlak ışık yaymaları ve sıcaklık değişimlerine daha dayanıklı olmaları da yer almakta.

Şirketin kurucusu olan Sandra Rey, “Çözümler zaten doğada var. Bugünkü teknolojimiz doğada var olan çözümleri kopyalamamızı sağlıyor, o halde neden daha sürdürülebilir ürünler üretmeyelim ki?” diyerek yaptıkları çalışmalara olan inancını vurguluyor.

Çok değil belki iki yıl sonra Paris sokaklarını ve mağazalarını bakteriler aydınlatacak.

New Scientist 5 Mart 2016

(Visited 193 times, 1 visits today)